12 juli 2015
De golf
De hittegolf is voorbij. Enkele dagen van amper 20 graden waren zeer aangenaam. Tien dagen heeft hij maar liefst geduurd. De hoogste temperatuur die ik heb gemeten is, achterom, in de schaduw, maar liefst 38,4 graden Celsius. Op hetzelfde moment was het in de voortuin iets koeler  met ‘slechts’ 38 graden rond. Mijn energielabel is dan nul komma nul. Het acculampje knippert niet eens meer, het is uit. Alle fut om ook maar iets te doen, ontbreekt. Warmer dan vijfentwintig hoeft voor mij echt niet. Ik blijf dan zoveel mogelijk binnen waar het met vierentwintig zelfs koud lijkt. Nu zijn de temperaturen gelukkig weer normaal voor de tijd van het jaar.
Hoe gaan planten eigenlijk om met zulke uitzonderlijke omstandigheden? Groeien planten met deze extreme temperaturen ook extreem snel? Waar hangt de groeisnelheid bij planten eigenlijk allemaal van af?
Buiten de benodigde voedingstoffen zijn er vier factoren die de groei van een plant bepalen. Een plant bestaat voor 90% uit water dus water is essentieel. Er zijn uiteraard verschillen. Sommige planten houden door hun bouw (dikke bladeren, behaard) water veel beter vast dan planten met dunne bladeren. Een agave of aloë zal lang niet zo snel uitdrogen als het vlijtige liesje en kan dus met veel minder water toe. Tussen deze twee uitersten zit een breed scala van variaties. Water is nodig bij de celopbouw en voor het transport van voedingstoffen. Water houdt de ‘spanning’ in de cel, de turgor, op pijl. Bij een tekort aan water gaat de plant in eerste instantie slap hangen.
 Een tweede factor is licht. Zonder licht is plantenleven onmogelijk. Licht is nodig voor het meest belangrijke proces in de plant, sommigen zeggen zelfs het belangrijkste proces op deze aarde, de koolstofassimilatie of fotosynthese. Met behulp van dit licht haalt de plant CO2 – hét meest gevreesde broeikasgas – uit de lucht en zet dit samen met water, om in zuurstof en suikers. Met andere woorden, planten helpen ons van CO2 af (verminderen het broeikaseffect) en geven ons ook nog eens zuurstof hiervoor terug. Wat willen we nog meer. (Afb: internet)
Dit brengt ons meteen bij de volgende factor, factor nummer drie, CO2, kooldioxide. De groei van een plant wordt mede bepaald door de hoeveelheid kooldioxide in de lucht. De plant had graag meer gehad want er zit maar heel weinig in de lucht, 0,03%. In kassen wordt vaak extra CO2 aan de lucht toegevoegd om planten sneller te laten groeien. Door onze groeiende uitstoot van kooldioxide in de atmosfeer is ook gebleken dat bossen sneller groeien.
De vierde factor is warmte. Als het koud is zal een plant nauwelijks groeien. Bij stijgende temperaturen stijgt de groeisnelheid ook. Maar er is een maximum waarboven de activiteit niet meer toeneemt. Ook dit kan per plant verschillen. Voor veel planten is dit rond de 28 graden Celsius. Daarboven krijgen planten het dan vaak moeilijk. Hun temperatuur loopt te hoog op. Ze laten hun bladeren vaak hangen om verdamping te beperken. Bovendien daalt de temperatuur iets als ze water laten verdampen. Andere planten rollen hun bladeren op om zo het verdampend oppervlak te verkleinen, zoals bamboe. (Rododendron heeft een soortgelijk gedrag bij strenge vorst). De zon maakt het ze bij zulke hoge temperaturen natuurlijk nog eens extra moeilijk.
 
Wat jammer is, is dat bij dit warme weer alles veel te snel gaat. Planten staan eerder in bloei maar zijn ook weer veel sneller uitgebloeid. De witte floxen in mijn voortuin houden het na een aantal hete dagen al bijna voor gezien terwijl ze normaal toch wel enkele weken in bloei staan. Rozenknoppen gaan open maar zijn een dag later al over hun top heen.
De gieters hadden afgelopen weken zwaar werk. Heel wat liters vloeiden door hun teuten. Alle potplanten moet je goed in de gaten houden. Een slaapmutsje (Eschscholzia ‘Sundew’) dat ik een paar weken geleden van kasteel Hex meebracht, zag ik één dag over het hoofd……..helaas. Toch moet je ook weer niet klakkeloos gieten. Er zijn planten die ondanks de hitte toch maar weinig water verbruiken. Het beste kun je even voelen hoe nat of droog de grond nog is. Chronisch te veel is net zo funest. Dit goed in te schatten is vaak niet gemakkelijk.
Maar de hitte is voorbij. Als ik een rondje door de tuin maak zie ik dat toch ook heel wat planten de ‘golf’ goed heeft overleefd. De Hortensia’s bloeien overdadig. Enkele Agapanthussen die al in geen jaren een bloem hebben laten zien, laten zich van hun mooiste kant zien. De bougainvillea explodeert bijna door die hoge temperaturen. De oleanders, clematis en nog veel meer staan er prachtig bij. Bekijk ze eens van dichtbij, in detail, héél mooi.
Van links boven naar rechts onder:Agapanthus, knolbegonia, nicotiana, roos (R. Compassion), stokroos, bougainvillea, clematis, oleander, margriet.
  
  
  
VOORGAANDE VOLGENDE
|
