15 mei 2016
Herken jij ze allemaal?
“En als de geest komt, smeer je de bessen uit”. Deze gouden tip om met succes maretak te zaaien kreeg ik, tijdens een Groei en Bloeilezing van Sjef Frints (Boomkwekerij Jos Frijns & Zn.), vorig jaar. Rond de kerst verzamel je de bessen en je bewaart ze in de koelkast en als de geest komt zaai je ze. “Maar hoezo, als de geest komt”, vroeg ik hem. “Met Pinksteren natuurlijk”, was zijn antwoord.
 Vandaag is het Pinksteren, de vijftigste dag na Pasen. Na de dood van Jezus sloten de apostelen zich op. Ze wisten niet hoe verder te gaan zonder hun leider. In de vorm van vlammende tongen die boven hun hoofden verschenen, werden ze met Pinksteren verlicht door de Heilige Geest. Ze waren niet bang meer. Ze wisten nu precies wat van hun verwacht werd, de leer van Jezus verspreiden en mensen bekeren tot dit geloof.
Pinksteren werd al aangekondigd door een bloemenzee van pinksterbloemen die in diverse weiden bloeien, of eigenlijk bloeiden. De Cardamine pratensis. Cardamine, naar iets sterkers smakend en pratensis, in een weide groeiend. Er wordt ook wel gezegd dat cardamine afgeleid is van het Griekse cardis hetgeen hart betekent.
Hoewel we dit jaar een vroege Pasen, dus ook een vroege Pinksteren hebben, zijn de Pinksterbloemen al ver over hun hoogtepunt heen. (Pinksteren is op zijn vroegst op 11 mei en op zijn laatst op 14 juni.) Toen het plantje zijn naam kreeg, eind zeventiende eeuw, waren de winters langer en kouder en bloeide het met Pinksteren. Nu zien we het meer als een vooraankondiging van het volgende katholieke feest, Pinksteren. Tegenwoordig is Pinksteren meer dan een katholiek feest. Het is nu vooral een feest van bouwmarkten, woonboulevards, tuincentra, waar je vandaag en morgen weer met flinke kortingen kunt kopen, een trieste zaak.
  De plant hoort tot de kruisbloemigen en wordt maximaal 30 cm hoog. Hij groeit het beste in drassige grond en bloeit in het voorjaar met licht-lila tot roze of paarse bloemen met een fraaie tekening. De rechtopstaande ronde stengel is soms vanaf de voet vertakt, en draagt samengestelde bladeren met smalle slippen. De rozetbladeren zijn anders, ook samengesteld, maar nu met bijna ronde en bochtig getande deelblaadjes. De pinksterbloem komt voor in het noorden van de Verenigde Staten, Groenland, Europa en het noorden van Azië. De pinksterbloem is langzaam aan het verdwijnen. Dit komt doordat de noodzakelijke biotoop, een vochtig veenachtige of leemachtige ondergrond die niet wordt bemest, langzaam verdwijnt.
Nog even dit, wist je dat….
- de plant werd gebruikt bij hartklachten, zelfs soms bij epilepsie.
- de pinksterbloem vroeger werd gebruikt tegen voorjaarsmoeheid vanwege het hoge gehalte aan vitamine C
- hij vroeger als rauwkost tegen scheurbuik werd gegeten. De bladeren kunnen mild of radijsachtig smaken.
- hij soms ook wel kievitsbloem of koekoeksbloem wordt genoemd hetgeen de terugkeer van de vogels aankondigt.
- men in sommige delen van Frankrijk denkt dat adders gek zijn op de plant en dat iemand die een pinsterbloem plukte binnen een half jaar door een adder gebeten zou worden.
- men in Duitsland dacht dat als je een pinksterbloem plukte je samen met je woning door de bliksem getroffen zou worden.
- dat er bij een oud folkloristisch voorjaarsfeest rond Pinksteren er uit de jonge meisjes van het dorp een ‘Pinksterblom’, een Pinksterbruid werd gekozen, die daarna opgesmukt met bloemen en sieraden zingend en bedelend door het dorp trok.
De afgelopen warme periode heeft de tuin een flinke stimulans gegeven. Er zijn veel meer bloemen die nu bloeien en waaraan ik het label ‘pinksterbloem’ zou kunnen hangen. Een rondje door de tuin bewijst dit. En dit is pas het begin. Het zijn allemaal stuk voor stuk kleine juweeltjes, zeker als je ze van héél dichtbij bekijkt. Herken jij ze allemaal?
  
  
  
  
Afbeeldingen pinksterbloemen: internet
VOORGAANDE VOLGENDE
|
