21 december 2008
Bijna Kerst!
Langzaam verandert de wereld. Hij wordt wit. Maagdelijk wit. Honderden, duizenden, misschien wel miljoenen vlokken toveren alles om. Bijna onherkenbaar. Alle stoelen zijn omgedraaid en ik zit, samen met mijn broers en  zusje op een rij en kijk door de kleine ruitjes naar buiten. Eindeloze wolken van sneeuwvlokken, waar geen eind aan lijkt te komen. Mijn oudste broer slaat het boek open en begint voor te lezen. Ik hoor hem wel, maar waar het over gaat is niet belangrijk. Ik kijk naar buiten. De overkant van de straat is bijna niet meer te zien. Als ik omhoog kijk en zie hoe al deze vlokken op me af komen lijkt het bijna alsof ik opstijg. Deze herinnering van misschien wel vijftig jaar geleden, kwam boven toen het een paar weken geleden zo sneeuwde. Het zien van zo’n geweldige, wonderbaarlijk witte wereld maakt me nog steeds blij.
Het is vandaag al weer de vierde zondag van de advent. Drie weken geleden begon de kersttijd. In de meeste huiskamers staat de kerstboom al en deze mag, als je dat wil, blijven staan tot Maria Lichtmis, 2 februari! Bij ons thuis, lang geleden, werd hij pas op 24 december gekocht als de kerstboomverkoper van zijn laatste bomen af wilde. Het houten kruis ging eraf en hij werd vast geschroefd in een sierlijke gietijzeren voet. Versierd met kleurige lampjes en allerhande kleuren ballen bleef hij staan tot 2 januari. Ontdaan van alle versiersels en bijna alle naalden verhuisde hij naar buiten, toch nog een breed spoor achterlatend. Het duurde tot halverwege de zomer voor alle naalden uit de vloerbedekking waren opgezogen. O denneboom, o denneboom, wat wáren je takken wonderschoon.
De kerstboom is hét symbool voor Kerstmis. Over het ontstaan van het kerstboomgebruik doen verschillende verhalen de ronde. Over het algemeen wordt aangenomen dat hij zijn oorsprong vindt in de viering van de eeuwenoude midwinterfeesten. Om de zonnewende te vieren haalden de Germanen allerhande groenblijvende takken uit het bos. Deze stonden symbool voor het eeuwige leven en de terugkeer van het licht. Hulst, klimop, denne- en sparregroen, taxus en jeneverbes, zelfs maretak werd gebruikt. Pas eeuwen later, in de 18de en 19de eeuw, werd het gebruik om een groenblijvende boom te versieren vrij algemeen. Ze zijn nu in allerlei soorten en maten te koop, met en zonder kluit. Voor ieder wat wils. Aanvankelijk was het alleen de gewone fijnspar (Picea abies) die je aantrof, een mooie, dichte, geurende boom. Maar je zult hier nu naar moeten zoeken want bij veel tuincentra wordt hij niet meer verkocht. Hij is verdrongen door andere soorten die de naalden, ook als je ze helemaal geen water geeft, goed ‘vasthouden’. Het gemak dient de mens. Alleen geuren doen ze niet. Ook wat de decoraties betreft is de keuze eindeloos. De kerstballen die wij tegenwoordig gebruiken staan nog steeds symbool voor de appels van de levensboom. Maar of we daar nog bij stilstaan als we de boom dit jaar voor de verandering eens helemaal in het paars of andere kleur, die net op dat moment in de mode is, optuigen……..?
Kerstavond. Ik kan van opwinding niet slapen en sluip de trap af naar beneden. De deur tussen de huiskamer en de gang staat op een kiertje. Ik ruik de aangename geur van de kolenkachel die alleen de huiskamer verwarmt. Uit de draadomroep klinkt op de achtergrond zacht Stille Nacht. Tussen de spijlen van de trapleuning door zie ik hoe mijn moeder en mijn oudere broers de kleurige lampjes, rood, geel, groen en blauw in de boom hangen. Even later komen ook de ballen, vogeltjes, ijspegels, het kerkje, lametta en engelenhaar aan de beurt. Een prachtig bont geheel. Met koude voetjes en handjes ga ik ongezien terug en kruip weer lekker warm in bed, maar kan van opwinding haast niet slapen. Het is nu echt bijna Kerst! Kerstmis 1958.
  
Winter in de sixties
Vrolijk Kerstfeest!
VOORGAANDE VOLGENDE
|
