29 juli 2012

29 juli 2012

Een zware klus

Een van de meest voorkomende en bijna onuitroeibare fabeltjes is dat zelfhechtende planten tegen een muur schade zouden veroorzaken. Deze angst zit, in tegenstelling tot de klimplanten zelf, diep geworteld. Bij het ontwerpen van tuinen loop ik dikwijls tegen dit bijgeloof aan. Het is toch eigenlijk een geweldig gegeven dat we zo gemakkelijk een stenen muur kunnen verstoppen achter het groen van klimop of klimhortensia. Maar ongegronde angst weerhoudt helaas menigeen om het eens te proberen. Zeker klimop met zijn grote donkergroene bladeren is ideaal om zomer en winter muren en lelijke situaties te verhullen. Het beschermt bovendien tegen weersinvloeden. Menig oude kasteelruïne zou al lang ingestort zijn als hij niet overgroeid zou zijn met klimop. Het weert regen en zon van de muren. Als koude oostenwinden om je huis jagen is deze klimop een extra trui, maar afgelopen week zorgde het juist weer voor wat koelte. Wat een pluspunten allemaal. En wat misschien het belangrijkste is dat het écht, echt helemaal geen enkele schade aan je muur veroorzaakt! Maar zit het tegendeel eenmaal tussen je oren dan lukt het mij bijna niet je te overtuigen.
 
Toen wij in 1980 ons huidige huis betrokken werd er van alles geplant. Ondanks dat er toch wel wat dingen veranderd zijn staan verschillende bomen en heesters  nog steeds op hun oorspronkelijke plaats. Er werd een plekje gezocht voor klimop en de mooie rood verkleurende wilde wingerd. Tegen een afscheidingsschutting werd een klimhortensia geplant die in die dertig jaar niet alleen de lebolide wand, zoals de schutting genoemd werd op de bouwtekening, maar ook een groot gedeelte van de achtergevel bedekte. Regelmatig terugsnoeien hield hem redelijk ‘plat’. Ik schrijf deze laatste zinnen in verleden tijd. De klimhortensia is namelijk ook verleden tijd. Al jaren denken we erover om het terras, direct achter het huis, te overkappen en afgelopen week hebben we niet alleen de knoop doorgehakt, maar ook deze klimplant. En dat was geen sinecure. Takken waarvan er diverse bijna polsdik waren zaten muurvast. Een breekijzer deed wonderen. Het kostte me een dag zaag- en knipwerk en een paar uur om alles af te voeren. Het werd een trieste dag. Dertig jaar leiden en snoeien en dat hij in die dertig jaar géén enkele schade heeft aangericht was achteraf duidelijk te zien. Rest me alleen nog om de komende dagen nog wat laatste resten van de muur te verwijderen.

Voor en na

  

In het kort nog even wat over mijn ‘klimmers’.

Klimhortensia. (Hydrangea anomala ssp. petiolaris)

Eigenlijk hoort hij er nu natuurlijk niet meer bij maar omdat hij toch een lange tijd de achtergevel heeft bekleed mag hij toch niet ontbreken. Een zelfhechtende klimmer, niet wintergroen, maar met zijn frisgroene kleur een ideale plant voor schaduwrijke plaatsen. Hij houdt niet van teveel zon. Afkomstig uit Japan en Noordoost Azië.  Naast hoogtegroei (tot 20 meter!) kan hij ook flink in de breedte en dikte groeien. Houd hem ‘binnen de perken’. In het begin dient hij geleid te worden maar op een gegeven moment hecht hij zich met hechtwortels aan de muur. Deze wortels zullen de muur echter niet beschadigen.

Klimop (Hedera helix)

Het woord Hedera is afkomstig van het Griekse ‘haerere’, hetgeen zelf bevestigen betekent. Ik kocht in 1980 twee kleine plantjes voor een gulden of drie per stuk. Elk plantje moest een stuk muur met een breedte van 3,5 meter gaan bedekken. De stokjes werden verwijderd en de scheuten werden horizontaal op de grond langs de muur gelegd. Van daaruit mochten ze omhoog. Na enkele jaren waren de twee betreffende muren vanaf de grond tot aan de rand van het platte dak donker groen. Omdat het snoeien aan de bovenkant toch vrij arbeidsintensief is werd de klimop, alweer jaren geleden, terug geknipt tot 1,5 meter hoogte waardoor ze nu als het ware een groen heggetje vormen dat tegen de keukenmuur aan staat.

Wilde wingerd (Parthenocissus tricuspidata)

Ook weer een plant die zichzelf aan de muur waar hij tegen aan staat hecht.  De kleefschijfjes scheiden calciumcarbonaat af waarmee hij zichzelf als het ware ‘vastplakt’ aan de gevel. Het is een flinke groeier die tot 15 meter hoogte kan opklimmen. Hij is niet wintergroen maar voor de bladeren in het najaar vallen, verkleuren ze prachtig rood. Dit is het kenmerk dat bij de meeste mensen wel bekend is. Ik plantte er een aan de voorkant van ons huis. Ook bij mij groeit hij hard. In de winter knip ik hem af tot zo’n 15 cm boven de grond maar in no-time bereikt hij op 3 meter hoogte de dakrand van de uitbouw van waaraf ik hem bijknip. Aanvankelijk stond hij alleen, maar de laatste jaren vecht hij met een clematis en een klimroos om de beste plaats. 

Niet omdat ik hem moe was of omdat hij de muur beschadigde haalde ik hem weg daar. Nee, puur en alleen omdat we andere plannen hebben met dat stukje tuin. En als je me dan achteraf vraagt of het meegevallen is dan zal ik misschien wel zeggen, ja. Technisch wel ja, maar gevoelsmatig was het een heel zware klus.

Foto's klimhortensia en klimop: internet 

 

VOORGAANDE                                                                               VOLGENDE