5 maart 2017
Boomwortel Opdruk
Afgelopen week viel mijn blik op een wel heel ongebruikelijk bordje langs de kant van de weg. ‘Boomwortel opdruk’. Dit werd bij elke zijstraat herhaald en de gemeente had ze geplaatst om voetgangers er op te wijzen dat de straatbomen met hun wortels de stoep omhoog drukken. Een gewaarschuwd mens telt immers voor twee.
Het gaat hier om een rijtje elzen die als laanbomen zijn aangeplant. Het zijn bomen waarvan bekend is dat ze oppervlakkig wortelen. De els hoort tot de berkenfamilie en als je toevallig ooit een berk in je tuin hebt gehad dan zul je kunnen beamen dat ook deze de wortels vlak onder het aardoppervlak hebben. Dat ze hier ooit elzen hebben geplant is daarom eigenlijk best wel vreemd.
Iedere boomsoort heeft zijn eigen wortelstelsel. De berk blijft met zijn wortels vooral aan de oppervlakte, vaak erboven zelfs. Ook de beuk wortelt oppervlakkig. De beuk achter in mijn tuin duwt de stoep in het erachter liggend paadje gigantisch omhoog. Een plataan is van nature een diepwortelaar en dat zie je dan ook bij mijn plataan. Deze staat op drie meter naast de beuk maar hij laat die zelfde stoep met rust. Deze diepwortel-eigenschap is vooral van belang als je van plan bent een boom in een terras of vlak langs een tegelpad te planten. Het kan je achteraf een hoop werk en ellende besparen.
 Als je een diepwortelaar plant is dit trouwens nog geen garantie dat er niets met je terras gebeurt. Een hoge grondwaterstand kan ook voor problemen zorgen. Voor allerhande activiteiten die de wortels uitvoeren, en die energie kosten, is zuurstof nodig. En die zuurstof wordt gehaald uit de lucht die tussen de wortels zit. Boomwortels groeien daarom niet in water. Staat het water te hoog dan zullen de wortels niet de diepte in gaan en zich dus noodgedwongen uitspreiden direct onder het oppervlak. Ook als er een kniplaag op geringe diepte aanwezig is, een ondoordringbare laag waar de wortels niet doorheen kunnen, zal de boom oppervlakkig wortelen met alle gevolgen van dien. Zorg ervoor dat die laag doorbroken wordt voor je de boom plant.
 Een ander niet denkbeeldig gevaar van een boom die niet diep genoeg geworteld is, is dat hij gemakkelijk omwaait. Zeker als de grond doorweekt is, hetgeen met de regen van de afgelopen weken het geval is. Er zijn bomen die hierom bekend staan zoals de catalpa. Die bij het gemeentehuis in Heerlen werd daarom onlangs van een speciale ondersteuning voorzien om omwaaien te voorkomen. Voor een ander exemplaar in Aarveld was de wind afgelopen jaar funest.
Even terug naar de elzen aan Corisbergweg. Het is zeker positief te noemen dat de gemeente ze niet meteen heeft gekapt. Iets hogerop stonden enkele moeraseiken in het trottoir. Ook zij drukten de stoep flink omhoog. Deze bomen zijn enkele jaren geleden wel geruimd.
  
De gemeente blijft aansprakelijk als er iemand valt door zo’n ongelijke stoep. Dat er snel een klacht wordt ingediend blijkt uit het volgend voorval. We gaan even een halve eeuw terug in de tijd. Een mevrouw met naaldhakken struikelde in het centrum van Heerlen over een putje dat boven de stoep uitstak. Ze stelde de gemeente aansprakelijk. De rechter besliste dat ze gelijk had. Het putje stak een halve gulden boven het trottoir uit. Hoeveel schadevergoeding ze uiteindelijk gekregen heeft weet ik niet.
Bij mijn beuk heb ik overwogen om de wortels onder de stoep uit te halen en de stoep opnieuw te leggen. Maar ik ben bang dat ik daar de stabiliteit mee aantast en de boom gemakkelijker omwaait dus dit heb ik toch maar niet gedaan. Ik monteerde al een lamp die ’s nachts brandt. En verder denk ik dat ik het voorbeeld van de gemeente volg en er ook nog een bordje ‘Boomwortel opdruk’ plaats.
Links en midden: Corisbergweg. Rechts: paadje achterom bij mijn beuk.
  
Zwart-wit foto’s uit: Heerlen van dorp tot stad
VOORGAANDE VOLGENDE
|
