6 mei 2012

6 mei 2012

Een heerlijk weekje. (De Betuwe)

Zojuist mijn ochtendappeltje gegeten. Heerlijk fris zo voor het ontbijt. Gezond, goed voor het gebit maar vooral ook lekker. De appel heeft een lange geschiedenis. Ze werden al tienduizend jaar voor Christus in het wild verzameld en al zo’n zesduizend jaar geleden in het nabije oosten geteeld.  De Chinezen wisten lang geleden al zelf ontwikkelde rassen door enten te vermeerderen. Ten tijde van de Grieken en de Romeinen vierde de appel hoogtij. De Romeinen waren ook verantwoordelijk voor de verspreiding van de appel over Europa. Honderd jaar geleden hadden veel Europese steden hun ‘eigen’ ras. Ze hadden vaak prachtige namen zoals het Eysdener Klumpke, Brabantse Bellefleur, Dijkmanszoet en wat dacht je van de Hondekop, een oud West-Vlaams ras dat terug zou gaan tot de zestiende eeuw. En als er een Hondekop is dan mag de Kattekop natuurlijk niet ontbreken. Misschien een leuk appelboompje voor kattenliefhebbers, al was het alleen al voor de naam.

Afgelopen week stond de Betuwe nog in volle bloei. Natuurlijk niet alles want elk fruit heeft zijn eigen bloeitijd. Als eerste bloeit de abrikoos, gevolgd door de perzik. Pruimen en kersen zijn daarna aan de beurt. Enkele weken later appel, peer en moerbei en het hek wordt gesloten door de kweepeer en de mispel, twee ‘ouderwetse’ fruitsoorten.  Een groot deel van de hoogstambomen zijn de laatste tientallen jaren vervangen door lagere uitvoeringen waarbij de vruchten veel gemakkelijker te plukken zijn. Ik herinner me nog goed de hoogstam kersenboom bij mijn oom Harrie in de achtertuin. Je moest halsbrekende toeren uithalen om het emmertje kersen vol te krijgen. Elke tweede emmer mochten we houden.

De Betuwe is Neerlands Fruithart. Als je aan iemand vraagt waar het meeste Nederlandse fruit vandaan komt zal hij in negen van de tien gevallen de Betuwe noemen. Een deel van dit fruit zal gewoon gegeten worden maar ook wordt een groot deel hiervan verwerkt tot bijvoorbeeld stroop en jam. Een van de eerste fabrieken die hiermee begon was  de ‘Nederlandsche Fabriek van Verduurzaamde Vruchten Maatschappij de Betuwe Tiel’. Een hele mond vol. Deze naam kreeg het bedrijf in 1886 en hield deze onverkort aan tot 1930. De fabriek is ontstaan vanuit een azijnfabriek die wijn- en bierazijn produceerde. De azijnproductie werd gevolgd door het produceren van koffiesiroop om de toen nog peperdure koffie te vervangen. Deze ‘koffij-siroop’ werd gemaakt van appelen, peren, beet- en tuinwortelen. Het bekendst wordt My. De Betuwe NV pas als ze in 1935 misschien wel het allerbekendste Nederlandse reclamemannetje lanceren.  Met een geïllustreerd sprookje wordt hij geïntroduceerd. In het kort gaat het zo. Tuinman Pip en zijn zoon Pipje werken hard en met veel liefde in de tuin. Ze verzorgen hun plantjes tot er vruchten aan komen. Een van de frambozen groeit enorm hard en ze plukken hem en brengen hem naar de zomerfee. Met haar gouden toverstaf raakt zij even de gigantische framboos aan.  ‘Kijk’ zei de Zomerfee, ‘hier zie je nu Tielsch Flipje voor je staan!’. In de jaren die erop volgen beleeft Flipje talloze avonturen en zorgt voor een groeiende bekendheid van Maatschappij ‘De Betuwe’ NV.
In de jaren tachtig van de vorige eeuw gaat het steeds minder goed met My. De Betuwe NV en in 1986 wordt het bedrijf overgenomen door Hero die in de daaropvolgende jaren alles verhuist naar Breda. In 1993 wordt de fabriek in Tiel gesloten.

In ons huisje, een voormalig landarbeidershuisje, midden tussen paarden en boomgaarden genoten we van onze minivakantie. Even helemaal weg van drukte en sleur. We zagen de appel in bloei. Prachtig zoals de bloesem afstak tegen de blauwe lucht. Een mooiere kleurencombinatie is bijna niet denkbaar. Zeker op de fiets is de beleving van deze bloesempracht geweldig. Als je er ooit bent fiets eens langs het landgoed  Mariënwaerdt over het Appeldijkje langs de Linge richting Leerdam. Zeker als de appels bloeien is dit echt onbeschrijfelijk. Het was een heerlijk weekje.

    

De appels stonden nog volop in bloei. Helemaal rechts het Appeldijkje.

  

Tijdens een fietstocht kwamen we door het dorpje Ackoy. Net als in Pisa staat ook hier een scheve toren. Tijdens de bouw ervan in de vijftiende eeuw begon hij al te verzakken hetgeen te zien is aan de correcties die tijdens de bouw verricht zijn, net als bij zijn Italiaanse ‘collega’ trouwens. Maar aan de voet van de toren vinden we nog een verband…..
Afbeelding Flipje: Internet

VOORGAANDE                                                                               VOLGENDE